Elektrikli Şarj İstasyonu Nedir?
Elektrikle çalışan araçlarda bulunan bataryaların şarj olmasını sağlayan enerji altyapısına sahip ünitelere elektrikli araç şarj istasyonu denir. Halka açık yerlerde kullanılabileceği gibi hem ev hem de iş yeri kurulumları yapılarak bireysel ya da filo kullanımı da mümkündür. Herhangi bir yetkiliden yardım almadan kolay bir şekilde kullanılabilir, kredi kartı ve mobil uygulamalar üzerinden ise kolayca ödemeler gerçekleştirilebilir.
Alternatif akım (AC) ve doğru akım (DC) olarak iki farklı yakıt alternatifine sahip olan şarj istasyonları arasında yakıt dolum hızlarına göre farklılaşmalar medyana gelmektedir. DC şarj istasyonları elektriğin doğrudan bataryalara aktarımına izin verdiği için hızlı şarj istasyonları özelliği taşımaktadır. 2022 yılı itibariyle Türkiye’de 2000’i aşkın istasyon ve 3457 şarj ünitesi bulunmakta, bunların %15’i DC şarj istasyonu özelliği taşımaktadır.
Elektrikli Şarj İstasyonları Nasıl Çalışır?
EV şarjının hızına geçmeden önce, EV şarjının nasıl çalıştığına dair temel bir anlayışa sahip olmak önemlidir.
Bir elektrikli aracı besleyebilecek iki tür elektrik akımı vardır: alternatif akım (AC) ve doğru akım (DC). Elektrikli araçlardakiler de dahil olmak üzere tüm piller şarj için DC kullanır. Ancak, şebekeden gelen güç doğası gereği AC'dir. Bu nedenle, bir elektrikli otomobili şarj etmek için şebekeden gelen AC'nin pil için DC'ye dönüştürülmesi gerekir. Bu bir AC/DC dönüştürücü tarafından yapılır.,
Seviye 3 (DC) şarj ile Seviye 1 ve 2 (AC) şarj arasındaki temel fark, dönüşümün gerçekleştiği yerdir. Seviye 3 şarj cihazları, bir şarj istasyonu içinde AC'yi DC'ye çevirerek DC gücünün doğrudan istasyonun kendisinden bir elektrikli arabanın piline akmasına izin verir. Daha büyük dönüştürücüleri barındırmak için daha fazla alana sahip olan DC şarj cihazları, gücü çok hızlı bir şekilde dönüştürebilir. Sonuç olarak, bazı DC istasyonları 350 kW'a kadar güç sağlayabilir ve bir EV'yi yalnızca 15 dakikada tamamen şarj edebilir.
Öte yandan Seviye 1 ve 2 şarj cihazları, AC'yi bir EV'ye iletir ve daha sonra küçük bir yerleşik şarj cihazı aracılığıyla DC'ye dönüştürülür. Bir aracın içindeki sınırlı alan göz önüne alındığında, şarj cihazının boyutu sınırlıdır. Bu nedenle Seviye 2 (AC) şarj cihazının maksimum hızı 22 kW - 43 kW civarındadır.
Elektrikli Araçlarda Şarj Seviyeleri Nelerdir?
AC şarj ünitelerinin detayına inmeden önce bilinmesi gereken bir diğer nokta elektrikli araç şarjı için bulunan farklı şarj seviyeleridir. Elektrikli araba şarjı 3 seviyeye ayrılmıştır; seviye 1, seviye 2 ve seviye 3. Genel olarak konuşursak, şarj seviyesi ne kadar yüksek olursa, güç çıkışı o kadar yüksek olur ve elektrikli arabanızı o kadar hızlı şarj eder. Ayrıca Seviye 1 ve 2 AC şarj ünitelerini, seviye 3 ise DC şarj ünitelerini ifade etmektedir.
AC Şarj Ünitelerinin Çalışma Prensibi Nedir?
Şebekeden gelen ve evinizdeki veya ofisinizdeki ev prizlerinden erişilebilen elektrik her zaman AC'dir. Bu elektrik akımı, akma şeklinden dolayı adını almıştır. AC periyodik olarak yön değiştirir, böylece akım değişir.
AC elektriği uzun mesafelerde verimli bir şekilde taşınabildiğinden, hepimizin bildiği ve doğrudan erişebildiği küresel bir standarttır.
1. Seviye Şarj Nedir?
Seviye 1 şarjı, bir elektrikli arabayı şarj etmenin en yavaş ancak en erişilebilir yoludur. Seviye 1 şarj, elektrikli aracınızla birlikte satın aldığınız kabloyu normal duvar prizinize takarak veya duvara monte edebileceğiniz ayrı bir seviye 1 şarj cihazı alarak yapılır.
Şarj süreleri araca göre farklılık gösterse ve hava koşulları, sürüş tarzı ve yerleşik akü dönüştürücü gibi diğer faktörlere bağlı olsa da, 1. seviye şarj elektrikli arabanızın pilini saatte yaklaşık 6 ila 8 km dolduracaktır; yani 160 km sürdüyseniz, bu, aracınızı tamamen şarj etmenin 20 ila 25 saat süreceği anlamına gelir.
2. Seviye Şarj Nedir?
Seviye 2 EV şarj istasyonları genellikle halka açık veya ticari park alanlarında, ofiste veya yerleşim alanlarında bulunur. Bu şarj istasyonları, seviye 1 şarj cihazlarından çok daha hızlıdır. Seviye 2 şarj istasyonları, nispeten yüksek şarj hızları sunan ve çeşitli ek akıllı işlevlere sahip olabilen ayrı istasyonlardır. Seviye 2 şarj istasyonunun kurulumu bir profesyonel tarafından yapılmalıdır.
Kabaca konuşursak, güç çıkışına ve şarj ettiğiniz araca bağlı olarak 1. seviye bir şarj cihazından yaklaşık 5 ila 15 kat daha hızlıdır.
7,4 kW ile bir saatlik şarj, yaklaşık 40 kilometre menzil, 60 kilometre menzilde 11 kW ve 120 kilometre menzilde 22kW ile sonuçlanacaktır. Bu hesaplamalar, 100 kilometrede 18kWh'lik ortalama pil tüketimine dayalı yaklaşık değerlerdir. Gerçek güç tüketimi araca, akü boyutuna ve araç koşullarına bağlıdır.
DC Hızlı Şarj İstasyonu Çalışma Prensibi:
Pillerde depolanan veya elektrikli cihazların içindeki gerçek güç devrelerinde kullanılan elektrik, doğru akımdır. AC'ye benzer şekilde, DC de adını gücünün akış şeklinden alır; DC elektrik düz bir çizgide hareket eder ve cihazınıza doğrudan güç sağlar.
Bu nedenle, referans olarak bir elektrikli cihazı prize taktığınızda, her zaman alternatif akım alacaktır. Ancak elektrikli cihazlardaki piller doğru akımı depolar, bu nedenle elektrikli cihazınızın içinde bir dönüşüm gerçekleşir.
Güç dönüşümü söz konusu olduğunda, elektrikli araçlar da farklı değil. Şebekeden gelen AC güç, yerleşik bir dönüştürücü tarafından aracın içinde dönüştürülür ve aracınıza güç sağladığı DC elektrik olarak aküde depolanır.
3. Seviye Şarj Nedir?
Seviye 3 şarj (DC), seviye 2 şarj istasyonlarından önemli ölçüde daha hızlıdır. Araca ve 3. seviye şarj cihazının güç çıkışına bağlı olarak çoğu elektrikli otomobilin şarj edilmesi 15 dakika ile bir saat arasında sürebilir; bu da hareket halindeyken hızlı ve kolay şarj edilmesini sağlar. 3. seviye şarj için gereken güç çıkışı 2. seviye şarj istasyonlarına göre çok daha yüksek olduğundan, bunlar benzin istasyonları gibi ticari işletmeler için çok daha uygundur ve genellikle evlerde veya ofis alanlarında kurulu 3. seviye şarj cihazları görmezsiniz.
Daha önce bir elektrikli arabanın içindeki pilin sadece DC enerji depoladığını açıklamıştık. Bu, 3. seviye bir şarj cihazı kullanıldığında, AC'den (şebekeden) DC'ye dönüşümün şarj istasyonunun kendisinde gerçekleştiği anlamına gelir.
Seviye 3 şarj istasyonu tipik olarak oldukça büyüktür. Bunun nedeni, AC gücünü elektrikli arabaların içindeki normal yerleşik dönüştürücülerden çok daha hızlı dönüştürebilmek için önemli dönüştürücüler barındırması gerekmesidir. Bazı seviye 3 istasyonlar 350 kW'a kadar güç sağlayabilir ve bunu yaparak bir elektrikli aracı şarj edebilir.
