Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Nasıl Açılır?
Yerli otomobil projesi TOGG'un etkisiyle ülkemizde elektrikli araç dönüşümü hızla arttı. EPDK'ın şarj lisansı ile ilgili yönetmelikleri ve prosedürleri açıklamasını Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın 20 milyon TL’ye varan hibe programı takip etti. Bu da şarj altyapısına olan ilgiyi zirveye taşıdı.
Ülkemizde şarj hizmeti sunmak isteyenlerin ilk yapması gereken EPDK tarafından verilen şarj ağı işletmeci lisansı ve istasyonlar için iş yeri açma izni almasıdır. Lisans için atılması gereken adımlar ve istasyonların hizmete hazır hale getirilmesi için gereken her şey, yazımızda detaylı bir şekilde açıklanmıştır.
Türkiye’de Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Açmak İçin Ne Gerekli?
Türkiye'de elektrikli araçlar için şarj istasyonları işletmek isteyen şirketler, ilk adım olarak EPDK'ya başvurarak 'Şarj Ağı İşletmeci Lisansı' almalıdır. Lisansı aldıktan sonra, istasyonların kurulacağı bölgedeki yetkili idareden kurulum için iş yeri açma izni ya da mevcut ruhsat alınmalıdır.
Yasal prosedürler tamamlandıktan sonra, şarj ağı işletmecisi olabilmesi için lisans şartlarını yerine getirmesi önemlidir. Bu gereklilikler arasında uygun sayıda ve kalitede elektrikli araç şarj ünitelerinin temin edilmesi ve uygun altyapının oluşturulması bulunmaktadır. Son olarak, sağlanacak şarj hizmetinin EPDK tarafından belirlenen 'Şarj Hizmeti Yönetmeliği'ne uygun şekilde tasarlanması ve kesintisiz dijital altyapının sağlanması gerekmektedir.
Elektrikli Araç Şarj Hizmet Lisansı Nedir?
Elektrikli araçlar için şarj istasyonu hizmeti sunmak isteyen şirketler, öncelikle 'Şarj Ağı İşletmeci Lisansı' almak zorundadır. Bu lisans için başvurular, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından internet üzerinden kabul edilmektedir. 2023 yılı için şarj hizmeti lisansının bedeli 668 bin 790 ₺ olarak belirlenmiştir. Lisans, en fazla 49 yıl süreyle alınabilir ve yıllık lisans bedeli ödenir. Ancak EPDK'nın yönetmeliğine göre 2022'den itibaren beş yıl boyunca firmalardan bu bedel alınmayacaktır.
Şarj lisansı başvurusu tamamen online olarak yapılabilmektedir ve EPDK'nın resmi web sitesi üzerinden elektronik veya mobil imza ile tamamlanabilir. Lisans başvurusu yapacak şirketin sermayesi en az 4.500.000 ₺ olmalıdır. Başvuru yapacak firmaların yerine getirmeleri gereken diğer şartlar da EPDK tarafından belirlenmektedir.
Şarj İstasyonu için İş Yeri Açma Ruhsatı Neden Gereklidir?
2020 yılının haziran ayında Cumhurbaşkanlığı kararıyla güncellenen İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik, elektrikli araç şarj istasyonlarının açılmasına ilişkin tüm prosedürlerini açıklamaktadır. İstasyonun yerleşeceği bölgede yetkili idareler, büyükşehir belediyeleri, ilçe belediyeleri, OSB veya teknopark yönetici şirketleri gibi kurumlar tarafından verilen iş yeri açma ruhsatı, aynı yetkili idare sınırları içindeki tüm istasyonlar için tek bir ruhsat olarak düzenlenir. Farklı bölgelerdeki istasyonlar için ise ilgili yetkili idareden ayrıca ruhsat alınması gerekmektedir.
Büyükşehirlerde bağımsız bir şekilde elektrikli araç şarj istasyonu kurulacaksa, ruhsatlandırma yetkisi ilçe belediyelerindedir ve bu ruhsat verilirken akaryakıt istasyonları gibi ek şartlar aranmamaktadır.
Ülkemizdeki bir elektrikli araç şarj istasyonu, otoparklar, alışveriş merkezleri, dinlenme tesisleri ve yetkili idarenin uygun gördüğü herhangi bir yerde ruhsatlandırılarak kurulabilir.
Şarj Uygulaması ve İstasyon Ağı için Dijital Sistem
Şarj hizmeti lisansı alan bir firma, lisans aldıktan sonraki ilk ay içinde şu yeteneklere sahip bir sistem kurmak zorundadır:
- Tüm şarj istasyonlarını etkin bir şekilde izleyebilme ve coğrafi konumlarını görüntüleyebilme yeteneği.
- Ödeme sistemini yönetebilme ve şarj hizmeti fiyatlarını EPDK'ya raporlayabilme yeteneği.
Şarj işletmecisi, müşteri şikayetlerini yönetebileceği bir platform sunmalıdır. Bu platform, her türlü araca şarj hizmeti sunabilme ve her araç sahibine ödeme seçenekleri sunabilme yeteneğine sahip olmalıdır. Şarj uygulaması, lisans alındıktan sonra 6 ay içinde tüm özellikleriyle kullanıma hazır hale getirilmelidir.
AC/DC Elektrikli Araç Şarj İstasyonlarının Kurulumu
Elektrikli araçlar için şarj hizmeti sunacak olan bir şirket, lisans aldıktan sonraki 6 ay içinde en az 50 şarj ünitesini en az beş farklı ilçede kurarak bir şarj ağı oluşturmak zorundadır. Bu şarj ağındaki ünitelerin en az %5'i, otoyollardaki ünitelerin ise en az %50'si 50 kW ve üstü DC hızlı şarj hizmeti sunmalıdır.
Şarj istasyonlarının kurulmadan önce, EPDK tarafından belirtilen form ile elektrik şebeke işletmecisine başvuruda bulunulur. İlgili şebeke işletmecisinin onayı ile belirtilen konumda elektrikli araç şarj istasyonu kurulumu gerçekleştirilir. Ancak, şebeke işletmecisinden olumsuz bir yanıt alındığında, şarj firması EPDK'ya itiraz hakkına sahiptir.
Lisansın alınması sadece bir adımı temsil eder. Şarj ağı işletmecisi, lisans süresi boyunca şartlarını korumak için faaliyetlerini düzenli olarak denetlemelidir. Eğer şarj hizmeti sunulan istasyonlar ve üniteler belirlenen asgari standartların altına düşer, ödeme sistemi ve hizmet şartlarına uyulmazsa, EPDK tarafından lisans iptal edilebilir.
Kesintisiz şarj hizmeti sunabilmek için, kullanılan şarj ünitelerinin sürekli izlenmesi ve en iyi şarj ekipmanlarının ağa entegre edilmesi gerekmektedir.
