DC Hızlı Şarj Elektrikli Araç Bataryanız Üzerindeki Etkisi Nedir?
Sık sık hızlı (DC) şarjın, pili AC şarjdan daha hızlı bozabileceğini gösteren araştırmalar olsa da pil sağlığı üzerindeki etkisi çok küçüktür. Aslında DC şarjı, pilin bozulmasını yalnızca ortalama yüzde 0,1 oranında artırır.
Lityum-iyon (Li-ion) piller yüksek sıcaklıklara duyarlı olduğundan, pilinize iyi davranmanın her şeyden çok sıcaklık yönetimiyle ilgisi vardır. Neyse ki çoğu modern elektrikli otomobil, hızlı şarj sırasında bile pili koruyan yerleşik sıcaklık yönetim sistemlerine sahiptir.
EV Menzili Endişesi Ve Pil Ömrü
Elektrikli araçlar (EV'ler) her yıl ön plana çıkarken birçok sürücü hâlâ menzil korkusu veya pil ömrüyle ilgili endişeler nedeniyle bunları benimsemekten çekiniyor .
Yaygın endişelerden biri, hızlı şarjın pilin bozulması üzerindeki etkisidir. Kia ve hatta Tesla gibi EV üreticilerinin, bazı modellerinin ayrıntılı teknik özelliklerinde hızlı şarjın kullanılmasından kaçınılmasını tavsiye ettiği göz önüne alındığında bu anlaşılabilir bir endişedir.
Peki hızlı şarjın piliniz üzerindeki etkisi tam olarak nedir ve pilinizin sağlığını etkiler mi? Bu makalede, hızlı şarjın ne kadar hızlı çalıştığını açıklayacağız ve EV'niz için kullanmanın güvenli olup olmadığını açıklayacağız.
Hızlı Şarj Nedir
Hızlı şarjın elektrikli araçlar için güvenli olup olmadığına cevap vermeye çalışmadan önce öncelikle hızlı şarjın ne olduğunu açıklamamız gerekiyor. Seviye 3 veya DC şarj olarak da bilinen hızlı şarj, arabalarınızı saatler yerine dakikalar içinde şarj edebilen şarj istasyonlarını ifade eder.
Güç çıkışları şarj istasyonları arasında değişiklik gösterir ancak DC hızlı şarj cihazları, normal bir AC şarj istasyonundan 7 ile 50 kat daha fazla güç sağlayabilir. Bu yüksek güç, bir elektrikli arabanın hızlı bir şekilde doldurulması için harika olsa da aynı zamanda önemli miktarda ısı üretir ve pili stres altına sokabilir.
Hızlı Şarjın Elektrikli Araç Akülerine Etkisi
Peki hızlı şarjın elektrikli araç pil sağlığı üzerindeki etkisine ilişkin gerçek nedir?
Geotabs'ın 2020'deki araştırması gibi bazı araştırmalar iki yıl boyunca ayda üç defadan fazla hızlı şarjın, hızlı şarjı hiç kullanmayan sürücülere kıyasla pil bozulmasını yüzde 0,1 oranında artırdığını buldu.
Idaho Ulusal Laboratuvarı (INL) tarafından yapılan bir başka çalışmada, iki çift Nissan Leafs test edildi ve onları yılda iki kez şarj edildi; bir çift yalnızca normal AC şarjı kullanırken, diğeri yalnızca DC hızlı şarjı kullandı.
Yolda yaklaşık 85.000 kilometre kat ettikten sonra yalnızca hızlı şarj cihazları kullanılarak şarj edilen çift, orijinal kapasitelerinin yüzde 27'sini kaybederken AC şarjı kullanan çift, başlangıçtaki pil kapasitelerinin yüzde 23'ünü kaybetti.
Her iki çalışmanın da gösterdiği gibi düzenli hızlı şarj, pil sağlığını AC şarja göre daha fazla azaltır; ancak gerçek hayat koşullarının pil üzerinde bu kontrollü testlere göre daha az yük oluşturduğu göz önüne alındığında etkisi oldukça küçük kalır.
Peki EV'nizi hızlı şarj etmeli misiniz?
Seviye 3 şarj, hareket halindeyken hızla şarj etmek için kullanışlı bir çözümdür ancak pratikte, normal AC şarjının günlük ihtiyaçlarınızı yeterince karşıladığını göreceksiniz.
Aslına bakılırsa en yavaş seviye 2 şarjla bile orta boy bir EV 8 saatten kısa bir sürede tamamen şarj olacaktır, bu nedenle hızlı şarjı kullanmak çoğu insan için günlük bir deneyim olmayacaktır.
DC hızlı şarj cihazları çok daha hacimli, kurulumu pahalı olduğundan ve çalışmak için çok daha yüksek voltaj gerektirdiğinden yalnızca belirli yerlerde bulunabilirler. Ayrıca kullanımları AC halka açık şarj istasyonlarından çok daha maliyetli olma eğilimindedir.
Hızlı Şarjdaki Gelişmeler
Evbox’un düzenlediği REVOLUTION Canlı podcast bölümlerinden birinde FastNed'in Şarj Teknolojisi Başkanı Roland van der Put, çoğu modern pilin hızlı şarj edilecek şekilde tasarlandığını ve hızlı şarjdan kaynaklanan daha yüksek güç yüklerini kaldırabilecek entegre soğutma sistemlerine sahip olduğunu vurguladı.
Bu sadece hızlı şarj için değil, aynı zamanda aşırı hava koşulları için de önemlidir. Çünkü elektrikli araba piliniz çok soğuk veya çok sıcak hava koşullarından zarar görecektir. Aslında aracınızın pili, 25-45°C arasındaki dar bir sıcaklık aralığında en iyi şekilde çalışır. Bu sistem, aracınızın düşük veya yüksek sıcaklıklarda çalışmaya ve şarj olmaya devam etmesini sağlar ancak sıcaklık optimum aralığın dışındaysa şarj sürelerini uzatabilir.
Pil Sağlığıyla İlgili Olarak Şarj Etmeye Yönelik En İyi Uygulamalar
Hızlı şarjın, elektrikli mobilite ortamının önemli bir parçası ve EV'lerle pratik uzun mesafeli seyahat için önemli bir araç olmaya devam ettiği inkâr edilemez. Yukarıda da gördüğümüz gibi ara sıra yapılan hızlı şarj, pilinize zarar vermez veya kapasitesini önemli ölçüde azaltmaz.
Yine de hızlı şarj sırasında piliniz üzerindeki etkisinin mümkün olduğunca az olmasını sağlamak için göz önünde bulundurulması gereken bazı en iyi uygulamalar vardır.
Birincisi, aşırı sıcak günlerde hızlı şarj etmekten kaçınmaya çalışmalısınız veya bunu yaparsanız pilin aşırı ısınmasını önlemek için bunu gölgede yapmayı denemelisiniz.
Soğuk havalarda aküye zarar vermeden şarj edebilseniz de, aracın akü yönetim sistemi (BMS) şarjı optimize etmek ve aküyü korumak için gücü azalttığından daha yavaş bir şarj hızı ve daha uzun şarj süreleri bekleyebilirsiniz.
Li-ion pillerle ilgili en iyi uygulama olarak yüzde 20-80 arasında şarjlı tutulması önerilir; çünkü aşırı düşük veya yüksek şarj durumları zamanla pile zarar verebilir. Elektrikli otomobilinizin günlük kullanım için yüzde 80'e kadar şarj etmeye ve uzun mesafeli yolculuklar için yalnızca gerekli olduğunda tam şarjı kullanmaya değer.
Piller de Yaşlanır
Bizim gibi EV pilleri de zamanla eskir ve bu süreçte kapasitelerinin bir kısmını kaybeder. Bununla birlikte, kapasite kaybı ihmal edilebilir düzeydedir; yılda yalnızca yüzde 2,3 civarındadır ve aracınızın günlük kullanımını etkilemesi, hatta fark edilmesi pek olası değildir.
Hızlı şarj, pilinizin kapasite kaybı oranını artırsa da gerçek etkisi hızlı şarj kullanılmamasına kıyasla yalnızca yaklaşık yüzde 0,1 daha fazla kapasite kaybıdır.
